Սահմանադրությունը Նիկոլի խաղաթուղթն ու «քարտ-բլանշ»-ն է՝ քաղաքացիների կյանքի իրավունքին միջամտելու համար․․․ շնորհավոր Սահմանադրության օրը
Հուլիսի 5-ին Հայաստանը նշում է Սահմանադրության օրը:
Պատմության համար հիշատակենք
1991 թվականին անկախության հռչակումից հետո Սահմանադրությունն ընդունվեց 1995-ի հուլիսի 5-ին, և այդ օրը դարձավ պետական տոն:
Անցած տարիներին երկրի Հիմնական օրենքը երկու անգամ ենթարկվել է փոփոխությունների հանրաքվեների միջոցով, առաջինը՝ 2005 թվականի նոյեմբերի 27-ին, երկրորդը՝ 2015-ի դեկտեմբերի 6-ին:
Սահմանադրությունը «քարտ-բլանշ» չէ կյանքի իրավունքին միջամտելու համար
Սահմանադրությունը՝ որպես պետության հիմնական օրենք, որը պաշտպանում է իր երկրի քաղաքացու իրավունքներն ու կանոնակարգում տարբեր իրավիճակներ, այսօր ինքը պաշտպանության ու որպես այդպիսին գոյություն ունենալու խնդիր ունի․․․
Սահմանադրական նորմերը խախտվել են բոլորր իշխանությունների օրոք ու ծռվել այն կողմ, ուր հաճո է «թագավորին»։ Սակայն Սահմանադրականությունը վերջնականապես ոտնահարվեց, երբ Նիկոլ Փաշինյանը, իշխանության գալով, ուղղակիորեն ոչնչացրեց ՀՀ բարձր դատարանը․․․ սկսելով ՍԴ նախագահ Հրայր Թովմասյանի դեմ արշավներից ու իրավական համակարգը ներկայացնողներին դարձնելով «վնգստացող» (ինչպես ինքն է մի առիթով որակել)․․․
Իրականում այսօր Սահմանադրությունը, ինչպես ասում են, «կոպեկի արժեք» չունի հասարակության համար․․․
Գործող իշխանությունը վերջնականապես թքեց տարիներով տրորված ու ոտնահարված Սահմանադրության վրա՝ դարձնելով այն արժեզրկված թղթի կտոր․․․
Թեև Փաշինյանն ինքը համաձայն չէ այս բնորոշման հետ։ Ավելին՝ նա, Սահմանադրության օրվա առթիվ, իր ուղերձում նշել է, թե՝
Սակայն հենց այս՝ 2-րդ հոդվածը, որը հիշատակել է Նիկոլը, թե «ՀՀ-ում իշխանությունը պատկանում է ժողովրդին․․․» չի արտահայտում ճշմարտությունն ու իրականության հետ ոչ մի աղերս չունի։
Հայաստանը ոչ միայն ժողովրդավարական ու իրավական պետություն չէ, այլև այստեղ իշխանությունը, բառի ամենաուղիղ իմաստով, բռնազավթված է մեկ մարդու կողմից և այդ մեկ մարդը հենց Նիկոլն Փաշինյանն է․․․
Նա է օրակարգ թելադրում․
- նրա քաղաքական պատվերներով է օրենքը թեքվում այս ու այն կողմ և ուղղություն վերցնում․․․
- նրա որոշումների հետևանքով է քաղաքացին դարձել «տուգանքի մատերիալ»․․․
- նրա օրոք է, որ վարչապետի ավտոշարասյան մեքենան կարող է հղի կնոջ ենթարկել վրաերթի, իսկ վարորդը մնալ անպատիժ․․․
- նրա անմիջական հրահանգով ու նրան պաշտպանելու համար են ոստիկանները քաղաքացիներին «քացու տակ առնում» ու մարմնական վնասներ հասցնում․․․
- նրա ամենաթողության շնորհիվ են կարկահերթերի հետևանքով մարդիկ սպանվում, ու մեղավորները մնում անպատիժ․․․
- նրա օրոք վտանգվեցին ու ջախջախվեցին Սահմանադրության մի շարք հոդվածներ․․․
Խոշտանգման, անմարդկային կամ նվաստացնող վերաբերմունքի կամ պատժի արգելքը
Կարծիքի արտահայտման ազատությունը
Ազգային և էթնիկ ինքնությունը պահպանելու իրավունքը
Մասնավոր և ընտանեկան կյանքի, պատվի ու բարի համբավի անձեռնմխելիությունը
Հաղորդակցության ազատությունը և գաղտնիություն...
Այսպես կարելի է երկար թվարկել:
Մի խոսքով, եթե մի ժամանակ ընդդիմադիր Նիկոլն ասում էր, որ «գործող Սահմանադրությունը վարչապետի հագով կարված կոստյում է» և պետք է այն անհապաղ փոխել, ապա, արդեն վարչապետի կարգավիճակում, նա դեմ չէ կրել այդ կոստյումը:
Թերևս սա է պատճառը, որ այս օրը ՀՀ քաղաքացիներիս համար այլևս չի ընկալվում որպես տոն: Սա է պատճառը, որ ՀՀ քաղաքացին իր պաշտպանությունը չի տեսնում Սահմանադրության շրջանակներում, այլ գերադասում է արտագաղթել կամ էլ խնդիրները լուծել այլ կերպ՝ շրջանցելով բոլոր օրենքները:
Այս ամենով հանդերձ, այս օրը համարվում է տոն՝ երկրի Մայր օրենքի տոնը․․․ ում համար տոն, ում համար անարժեք, կամ լավագույն դեպքում, հերթական մի օր․․․
Շնորհավոր Սահմադրության օրը․․․
Արմինե Մկրտումյան